Drögum úr sykurneyslu

Í byrjun árs fól ég Embætti landlæknis að gera aðgerðaáætlun til að draga úr sykurneyslu landsmanna. Embættið hefur nú skilað aðgerðaáætlun í 14 liðum sem lúta meðal annars að heilsueflandi samfélögum, skólum og vinnustöðum, aukinni heilbrigðisfræðslu á öllum skólastigum, eflingu heilsugæslunnar með heilsueflandi móttökum, hollara matarframboði í íþróttamanvirkjum og að því að hafa hærri álögur á sykurríkum mat en lægri álögur á ávöxtum og grænmeti. Á ríkisstjórnarfundi í síðustu viku var ákveðið að skipa starfshóp sem verður falið að innleiða aðgerðaáætlun Embættis landlæknis.

Í stjórnarsáttmála kemur fram að skoða eigi beitingu efnahagslegra hvata til eflingar lýðheilsu. Í minnisblaði Embættis landlæknis sem lagt var fram í ríkisstjórn fyrir rúmu ári kemur fram að embættið leggur áherslu á að lýðheilsusjónarmið verði höfð til hliðsjónar þegar kemur að því að beita efnahagslegum hvötum þannig að þeir virki sem forvarnaraðgerð og verði til að bæta heilsu Íslendinga. Aðgerðaáætlunin er í samræmi við þessar áherslur embættisins á forvarnir og beinir sjónum að áhrifaþáttum heilsu í lífstíl fólks eins og mataræði, hreyfingu og svefni.

Á Íslandi, samanborið við hin Norðurlöndin, er mest neysla á sykruðum gosdrykkjum og sykurríkum vörum. Sykraðir gos- og svaldrykkir vega þyngst í sykurneyslu hér á landi  en rúmlega þriðjungur (34%) af viðbættum sykri í fæði landsmanna kemur úr þessum vörum. Verð á gosdrykkjum er lágt á Íslandi og lækkaði enn frekar þegar vörugjöld voru afnumin í byrjun árs 2015. Er það andstætt þeirri þróun sem á sér stað í vestrænum löndum þessi misserin.

Þá hefur ítrekað komið fram að hlutfall of feitra er hátt á Íslandi og neysla á sykurríkum vörum eykur líkur á offitu og tannskemmdum og mikil neysla á sykruðum gos- og svaladrykkjum getur auk þess aukið líkur á sykursýki af tegund 2.

Í nýrri skýrslu frá WHO kemur fram að það sé vaxandi vísindalegur grunnur fyrir því að vel skipulagðir skattar á matvæli, ásamt fleiri aðgerðum, geti verið áhrifarík leið til að bæta neysluvenjur. Það er mín skoðun að skattlagning ætti að vera ein af forgangsaðgerðum stjórnvalda til að fyrirbyggja langvinna sjúkdóma.